Een nieuw thuis in San Pedro La Laguna

Na 4 nachten in Antigua zijn we op 22-12 vertrokken naar San Pedro La Laguna aan het Atitlanmeer (Lago Atitlan). Na een shuttle en een prachtige boottocht over het meer komen we aan in San Pedro. Hier leren we 2 weken Spaans en slapen we bij een Maya familie.

We melden ons direct bij de San Pedro Language School en de familie wordt gelijk gebeld om ons op te komen halen. Een klein meisje genaamd Chusita (9 jaar) brengt ons naar haar huis. Niet wetende wat te verwachten volgen we haar gehoorzaam en na 10 minuten zijn we bij onze nieuwe familie. Moeder Conchita (27 jaar) en dochter Blanka (2 jaar) geven ons een warm welkom. Onze kennis van het spaans is nihil maar ondanks dat voelen we ons meteen thuis. Conchita's echtgenoot werkt en woont tijdelijk in Canada.

Dan is er het spaans leren. We hebben 5 maal per week 5 uur les. De lessen zijn vrij intensief en dan krijgen we ook nog eens huiswerk mee.. pff dat is even geleden. De school zelf is super, we krijgen les in een mooie botanische tuin met rieten hutjes. We spraken bij aankomst 0 spaans. Door de lessen van maestro Fransisco kunnen we echter al aardig wat begrijpen. We hebben in 2 weken ontzettend veel geleerd en we kennen de basis. Zolang men niet al te snel spreekt is luisteren best goed te doen, spreken is wel lastig. We hebben genoeg om nog een tijd op voort te borduren hier in Latijns-Amerika!

Door de lessen gaat de communicatie met de familie stukken beter en het voordeel van onze homestay is dat we direct in de praktijk kunnen brengen wat we geleerd hebben. Op den duur krijgen we echt een goede band met het gezin en komen we veel te weten over het leven bij Conchita thuis. Conchita vertelt ons ook enorm veel over het leven in San Pedro en Guatemala, en over de verschillende bevolkingsgroepen van het land. We spelen schaak met Chusita en Blanka laat ons continu haar speelgoed zien, maar aankomen ho maar, want dan is het 'mio' (van MIJ). Toepasselijk is dan weer dat ze ook tegen anderen zegt dat wij 'mio' zijn. In het huis zijn verder nog meer mensen die spaans leren op de school en zodoende bij Conchita terecht zijn gekomen. Ten eerste heb je Klaus, een typische duitser van 55, beetje stug maar wel aardig. Vervolgens komt een week daarna Susan, een 65-jarige vrouw uit Canada die super aardig is, misschien wel iets te aardig voor het 'gevaarlijke' Guatemala. Je hoort het al af en toe voelen we ons hier best jong. Laatste 2 dagen werden we nog vergezeld door 2 Amerikanen. De temperatuur is erg lekker hier met een 20 graden overdag, met ruim 10 graden snachts was het wat frisser maar ook goed uit te houden.

Met kerst brengen we de avond door bij de moeder van Conchita waar we later nog vele malen komen om almuerzo (lunch) of cena (diner) te nuttigen. Er komen familieleden van 4 generaties over de vloer om mee te eten, het is altijd de vraag wie er komt, mensen lopen aan en af. Maar geen probleem, want er zit altijd genoeg eten n de 50 liter pan. In het huis van de moeder van Conchita verblijven nog andere studenten. Eentje willen we toch even benoemen in ons verslag: Matheas. Een Duitser van 57, met een neusring, een legerbroek en een shirt van St. Pauli, een extreme anarchist. Duitser krijg je het niet, als hij Engels of Spaans spreekt is het nog steeds schreeuwend Duits. Doet ons een beetje denken aan een man die speelt in Der Untergang. Enorm veel om gelachen! Maar goed terug naar Kerstmis, er zijn tamales (typisch gerecht van maisdeeg) en er is kalkoensoep, verder drinken we whiskey met overgrootopa (die even later in slaap valt aan tafel). Om 12 uur in de nacht is er veel vuurwerk. Net alsof het oud en nieuw is. Op het dakterras hebben wij een mooi overzicht over alle dorpjes rondom het meer met de lichtjes van de huizen en de vuurpijlen. Gek genoeg wordt dit ritueel van kerstmis volledig gekopieerd op nieuwjaarsavond: ook dit vieren we bij de moeder van Conchita met tamales, whiskey en vuurwerk. Net na nieuwjaar besluiten we voor het eerst eens te gaan feesten, met een oude bekende die we al eerder ontmoetten in Antigua: Theo. We leren een aantal mensen kennen en worden voor minder dan een tientje ladderzat, door heel de avond cuba libres te drinken in Sublime.

Dan nog iets over de Maya-achtergrond van het gezin en over San Pedro.
Het dorp San Pedro is een van de vele dorpjes rondom het vulkanische meer gelegen aan de vulkaan San Pedro. Het meer kent verder nog de vulkanen Atitlan en Toliman en is zo'n 150.00 jaar geleden ontstaan door een reeks uitbarstingen.
Het gezin van Conchita waar we verblijven is van Maya-afkomst en behoort tot de Tz'utujil stam. De Tz'utujil zijn een van de oorspronkelijke bewoners van Guatemala en wonen al sinds de 9e eeuw rondom het Lago Atitlan. Vroeger waren zij een van de grootste stammen in Guatemala en de voornaamste uitdagers van de Spaanse kolonisators, maar inmiddels zijn er slechts 50.000 Tzutujil over. Hun hoofdplaats is San Pedro dat 13.000 inwoners telt. De Tzutujil spreken hun eigen taal en hebben hun eigen cultuur en tradities. Conchita vertelt ons dat het belangrijk is om deze te bewaren, maar door het toenemende belang van de Spaanse taal (en ook het Engels door het toerisme) invloed is dat niet altijd even makkelijk. De maya-vrouwen dragen hier traditionele kledij met gekleurde rokken en riemen. De vrouwen dragen alles op hun hoofd in manden of ingepakt in kleden, alles is met de hand geweven. De mannen hebben van oorsprong ook een kledij, maar dragen deze niet vaak meer.

Conchita vertelt ons verder over de slechte omstandigheden van veel mensen in het dorp. Zij leven tegen of onder de armoedegrens, waarbij de kinderen op het land moeten werken, educatie is relatief erg duur en soms gaat werk voor, verder is er slechte gezondheidszorg (als je daar al van mag spreken). Ook zijn er plagen die het dorp in het verleden heeft gekend, zoals heel vroeger Spaanse veroveringen en meer recent de Guatemalteekse burgeroorlog die 30 jaar terug nog aan heel veel maya´s het leven heeft gekost. Een andere issue is het bestaand racisme, met een maya-achternaam verdien je op voorhand al 2x zo weinig in Guatemala en de kans op een goede baan is miniem, dit is weggelegd voor de Ladinos (blanke of licht getinte mensen die afstammen van Spaanse immigranten). 15% van de Guatemalteken zijn Ladinos en zij bezitten 85% van alle grond in Guatemala, terwijl 85% Maya/oorspronkelijke bewoner is en slechts 15% wordt door hen bezit. De regering van Guatemala bestaat vrijwel enkel uit Ladinos. Zij hebben de media in handen en kopen invloedrijke Maya stamhoofden om voor stemmen om aan de macht te blijven. Wij merken er als toeristen niks van maar corruptie is een groot probleem.

Tegenwoordig wordt het dorp San Pedro overspoeld door hippies en hipsters/wannabe hippies die op de straten hun armbandjes proberen te verkopen of staan te zwaaien met een stok. Daarnaast zit meer dan de helft aan de coke of de marihuana, wat op iedere hoek van de straat wordt aangeboden. Niet bepaalt ons volk, we voeleen ons eigenlijk maar wat gewoon hier. In de kerstvakantie werd dit aangevuld met Amerikaanse zuipjongeren en mensen uit Guatemala-stad die kwamen genieten van het goedkope leven hier. Want erg duur is het hier allemaal niet.

Nog wat uitstapjes die we hebben gedaan in die 2 weken. We zijn naar Panajachel geweest met de boot en vervolgens naar Solola, waar we onder andere een gekleurd kerkhof hebben gezien, iets wat men in NL niet kent. Verder zijn we 2 maal naar een basketbal wedstrijd in het dorp gaan kijken, de enige sport die beoefend kan worden, dus iedereen doet het. Een maal gekeken naar de mannen en eenmaal naar dochter Chusita. Verder de San Pedro vulkaan beklommen. Om 6 uur vertrokken we in de ochtend te voet naar de top van de vulkaan. Een helse tocht van 1500 naar 3020 meter, die niet iedereen van onze groep aankon. Het duurde 3 uur om de top te bereiken. Eenmaal boven was het uitzicht over het meer adembenemend mooi. Foto´s doen de realiteit eigenlijk tekort.

Er is nog zoveel te vertellen over wat we allemaal wel niet gedaan hebben, welke indrukken we hebben opgedaan en hoe anders hier de mensen, hun manier van leven en het landschap zijn. Maar tot dusverre dit reisverslag.

Hasta pronto,

Lars & Niels